دویست و سی و شش

فرازی از وصیتنامه امیرالمومنین علی(ع) در شب بیست و یکم
شب 21 رمضان ، رحلت جانگداز حضرت نزدیک ، دستور فرمودند برای آخرین دیدار اعضای خانواده او را حاضر کنند تا در حضور همگی وصیتی دیگر کند.اولاد علی علیه السلام در اطراف وی گرد آمدند و در حالی که چشمان آنها از گریه سرخ شده بود به وصایای آن جناب گوش می دادند، وصیتی که تنها برای اولاد وی نبود بلکه برای تمام افراد بشر تا انقراض عالم است زیرا حاوی یک سلسله دستورات اخلاقی و فلسفه عملی است .

اولاد علی علیه السلام خاموش نشسته و در حالیکه غم و اندوه گلوی آنها را فشار می داد به سخنان دلپذیر و جان پرور آنحضرت گوش می دادند.


و اما فرازی از این وصیت
ابتدای سخنم شهادت بیگانگی ذات لایزال خداوند است و بعد به رسالت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله که پسر عم من و بنده و برگزیده خداست،بعثت او از جانب پروردگار است و دستوراتش احکام الهی است،مردم را که در بیابان جهل و نادانی سرگردان بودند به صراط مستقیم و طریق نجات هدایت فرموده‏ و به روز رستاخیز از کیفر اعمال ناشایست بیم داده است.
ای فرزندان من،شما را به تقوی و پرهیزکاری دعوت و به صبر و شکیبائی در برابر حوادث و ناملایمات توصیه می کنم پایبند دنیا نباشید و بر آنچه از دست شما رفته حسرت نخورید،شما را به اتحاد و اتفاق سفارش می کنم و از نفاق و پراکندگی بر حذر می دارم،حق و حقیقت را همیشه نصب العین قرار دهید و در همه حال چه هنگام غضب و اندوه و چه در موقع رضا و شادمانی از قانون ثابت عدالت پیروی کنید.
ای فرزندان من،هرگز خدا را فراموش مکنید و رضای او را پیوسته در نظر بگیرید با اعمال عدل و داد نسبت به ستمدیدگان و ایثار و انفاق به یتیمان و درماندگان،او را خشنود سازید،در این باره از پیغمبر صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود هر که یتیمان را مانند اطفال خود پرستاری کند بهشت خدا مشتاق لقای او میشود و هر کس مال یتیم را بخورد آتش دوزخ در انتظار او است.
در حق اقوام و خویشاوندان صله رحم و نیکی و از درویشان و مستمندان دستگیری کرده و بیماران را عیادت کنید،چون دنیا محل حوادث است بنابراین خود را گرفتار آمال و آرزو مکنید و همیشه در فکر مرگ و جهان آخرت باشید،با همسایه‏های خود به رفق و ملاطفت رفتار کنید که از جمله توصیه‏های پیغمبر صلی الله علیه و آله نگهداری حق همسایه است.احکام الهی و دستورات شرع را محترم شمارید و آنها را با کمال میل و رغبت انجام دهید،نماز و زکوه و امر به معروف و نهی از منکر را به جا آورید و رضایت خدا را در برابر اطاعت فرامین او حاصل کنید.
ای فرزندان من،از مصاحبت فرومایگان و ناکسان دوری کنید و با مردم صالح و متقی همنشین باشید،اگر در زندگی امری پیش آید که پای دنیا و آخرت شما در میان باشد از دنیا بگذرید و آخرت را بپذیرید،در سختیها و متاعب روزگار متکی به خدا باشید و در انجام هر کاری از او استعانت جوئید،با مردم به رأفت و مهربانی و خوشروئی و حسن نیت رفتار کنید و فضائل نفسانی مخصوصا تقوی و خدمت به همنوع را شعار خود سازید،کودکان خود را نوازش کنید و بزرگان و سالخوردگان را محترم شمارید.
تا این قسمت از وصیت علی علیه السلام درس اخلاق و تربیت بود که عمل بدان هر فردی را به حد نهائی کمال می رساند آن حضرت این قسمت از وصیت خود را با جمله لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم به پایان رسانید و آنگاه از هوش رفت و پس از لحظه‏ای چشمان خدابین خود را نیمه باز کرد و فرمود:ای حسن سخنی چند هم با تو دارم،امشب( شب بیست و یکم رمضان) آخرین شب عمر من است چون در گذشتم مرا با دست خود غسل بده و کفن بپوشان و خودت مباشر اعمال کفن و دفن من باش و بر جنازه من نماز بخوان و در تاریکی شب دور از شهر کوفه جنازه مرا در محلی گمنام به خاک سپار تا کسی از آن آگاه نشود.
عموم بنی‏هاشم مخصوصا خاندان علوی در عین خاموشی گریه می کردند و قطرات اشک از چشمان آنها بر گونه‏هایشان فرو می غلتید،حسن علیه السلام که از همه نزدیکتر نشسته بود از کثرت تأثر و اندوه،امام علیه السلام را متوجه حزن و اندوه خود کرد علی علیه السلام فرمود ای پسرم صابر و شکیبا باش و تو و برادرانت را در این موقع حساس به صبر و بردباری توصیه می کنم. سپس فرمود از محمد هم مواظبت کنید او هم برادر شما و هم پسر پدر شما است و من او را دوست دارم.
علی علیه السلام مجددا از هوش رفت و پس از لحظه‏ای تکانی خورد و به حسین علیه السلام فرمود پسرم زندگی تو هم ماجرائی خواهد داشت فقط صابر و شکیبا باش که ان الله یحب الصابرین.
در این هنگام علی علیه السلام در سکرات موت بود و پس از لحظاتی چشمان مبارکش به آهستگی فرو خفت و در آخرین نفس فرمود: اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله.
پس از ادای شهادتین آن لبهای نیمه باز و نازنین به هم بسته شد و طایر روحش به اوج ملکوت اعلا پرواز کرد و بدین ترتیب دوران زندگی مردی که در تمام مدت‏ عمر جز حق و حقیقت هدفی نداشت به پایان رسید.